| Abstract | Mikrozelenje je prirodan izvor spojeva, posebno antioksidansa, koji pozitivno djeluju na biljni i ljudski organizam. Jednostavno i brzo se uzgajaju te su pogodni za biofortifikaciju, metodu povećavanja nutrijenata i bioaktivnih spojeva u biljkama. Selen (Se) i cink (Zn) sastavni su dio proteina i enzima te u pravoj dozi mogu pridonijeti sintezi antioksidansa u biljkama. Istraživanje je provedeno na četiri vrste iz porodice kupusnjača, uzgajanih hidroponski, u uzgojnoj komori (LED svjetlost, 320 μmol m-2s-1, 16/8 h, 20±2°C). Cilj je bio utvrditi utjecaj četverodnevnog tretmana Se (2, 5 i 10 mg/L natrijeva selenata) i Zn (5, 10 i 20 mg/L cinkova sulfata), na fiziološke parametre (fluorescencija klorofila a, sadržaj pigmenata, polifenola, prolina i lipidne peroksidacije), s naglaskom na antioksidativnu učinkovitost, kao i potencijal mikrozelenja u biofortifikaciji. Rezultati su pokazali različit odgovor vrsta na tretmane te različitu toleranciju pojedine vrste na aplicirane koncentracije Se i Zn. Selen je izazvao povećan antioksidativni odgovor u svim vrstama, no oksidativni stres izazvao je oštećenja u normalnoj funkciji biljaka, zbog čega je pravi izbor za biofortifikaciju niža koncentracija Se. Tretman Zn generalno je izazvao toksičan učinak na biljku, posebice na fotosintetsku učinkovitosti, stoga je potrebno prilagoditi koncentracije u budućim istraživanjima. |
| Abstract (english) | Microgreens are natural sources of antioxidants, positively affecting plants and the human body. They are easy and quick to grow and suitable for biofortification, a method of increasing plant nutrients and bioactive compounds. Selenium (Se) and zinc (Zn) are vital for proteins and enzymes and, in the proper doses, contribute to antioxidant biosynthesis in plants. This research was conducted on four species from the cabbage family, grown hydroponically in a growing chamber (LED light, 320 μmol m-2s-1, 16/8 h, 20±2°C). The aim was to determine the influence of a four-day Se (2, 5, 10 mg/L sodium selenate) and Zn treatment (5, 10, 20 mg/L zinc sulphate), on physiological parameters (chlorophyll a fluorescence, pigments, polyphenols, proline, lipid peroxidation), with an emphasis on antioxidant efficiency, as well as the potential for biofortification. Results showed different responses and tolerance of species to the applied concentrations of Se and Zn. Selenium increased antioxidant response in all species, but oxidative stress caused damage to the normal functioning of plants, which is why lower concentration of Se is the right choice for biofortification. Zn treatment generally caused a toxic effect on the plant, especially on photosynthetic efficiency, therefore it is necessary to adjust the concentrations in future research. |
